Yumurtalık (over) Kanseri
Jinekolojik kanserleri içinde en geç tanısı konabilen ve bu nedenle en fazla ölüme sebebiyet veren kanser türü olması nedeni ile ayrı bir öneme sahiptir.
Her 100 kadından 5’i over kanseri nedeni ile yaşamını kaybeder.
Over kanseri tanısı konan kadınlarda 5 yıllık yaşam % 35 civarındadır.
Endüstrileşmiş ülkelerde daha fazla görülür.
Her yaşta görülebilmesine rağmen en fazla 45 yaşından sonra rastlanır.
Menopoz öncesi dönemde over tümörlerinin sadece % 7‘si kanserken bu oran menopoz sonrası %30’a çıkar.
Over dokusu pek çok değişik hücreyi barındırır. Kanserin köken aldığı hücre türüne göre de görülme yaşları ve oranları değişir.
Overin ve diğer tüm dokuların ana yapısını oluşturan epitel hücrelerden köken alan tümörler en sık görülen tümürlerdir.
Risk Faktörleri
Hormonal, ailesel ve çevresel faktörlerin over kanseri gelişmini etkiledikleri düşünülmektedir.
Sık ve fazla sayıda kesintisiz bir şekilde yumurtlama olanlarda kanserin daha fazla görüldüğü bilinmektedir.
Buna göre hiç gebe kalmamışlarda risk daha fazlayken doğum yapanlarda risk azalır.
Yumurtlamayı baskılayarak etki eden doğum kontrol hapları da kanser görülme sıklığını belirgin derecede azaltır.
Yani inanılanın aksine OK’ler kanser yapmadığı gibi kansere karşı koruyucu rol oynarlar.
Birinci derece akrabalarında over kanseri olanlarda hastalık daha sık görülür.
Tanı
Over kanserinde erken tanı son derece zordur. Çünkü çoğu zaman şikayetler belirgin değildir.
Karın ağrısı , şişkinlik, hazımsızlık erken devredeki belirtilerdir.
İleri evrelerde ise komşu organlara ait bası bulguları, karın ağrısı, pelviste kitle ve aşağı doğru bası hissi, vajinal kanama gibi spesifik olmayan şikayetlerdir.
Hastayı doktora götüren en sık şikayet ise aşırı derecede karın şişliğidir. Bu şişliğin sebebi çoğu zaman karın içerisinde sıvı birikimi yani asittir.
Muayeneler esnasında özellikle menopoz sonrası kadınlarda pelvik alanda kitle saptanması over kanserini düşündürmelidir.
Ultrasonografide çift taraflı ovarian kitle, 8 cm’den büyük kitle ile muayende bu kitlenin hareketli olmaması tanıyı destekler.
Tümör Belirteçleri
Tümör belirteçleri kabaca normal dokularda fazla miktarda bulunmayan ancak malign dokulardan kana salınan maddeler olarak tanımlanabilir.
Over kanserinde en çok işimize yarayan Ca 125 adı verilen belirteçtir.
Over bölgesinde şüpheli bir kitle bulunan kadınlarda yüksek saptanması tanıyı destekler.
Ancak sigara içimi, erken gebelik, endometriozis gibi hastalıklarda da yükselebilmesi güvenilirliğini kısıtlar.
Tedavi
Tedavi kabaca cerrahi ve cerrahi olmayan olarak ikiye ayrılır.
Cerrahi sonrası ise kemoterapi ve radyoterapi yaygın olarak uygulanır.